Wat is lijfrente pensioen?

Een lijfrente pensioen is een individuele manier om extra pensioen op te bouwen met fiscaal voordeel. Je stort geld in een speciale lijfrente voorziening tijdens de opbouwfase, en vanaf een later moment (bijvoorbeeld rond je pensioendatum) ontvang je periodieke uitkeringen in, wat we hebben benoemd als, de uitkeringsfase. Het lijfrentekapitaal wordt ondergebracht bij een bank, verzekeraar of beleggingsinstelling op een geblokkeerde rekening die gebonden is aan strikte fiscale regels. Hierdoor is het mogelijk om tijdens de opbouwfase belastingvoordeel te krijgen op jouw inleg, mits je een pensioentekort hebt en binnen bepaalde fiscale grenzen blijft. In de uitkeringsfase wordt de lijfrente dan uitgekeerd en betaal je inkomstenbelasting over die uitkeringen - net zoals ieder ander pensioen.

Voordelen van lijfrente pensioen

Een lijfrente pensioen biedt meerdere voordelen ten opzichte van gewoon sparen of beleggen voor jouw pensioen:

Fiscaal voordeel op inleg:

Binnen de fiscale regels mag je de premie of inleg die jij hebt gedaan in het lijfrente pensioen aftrekken van je belastbaar inkomen, zolang de jaarruimte of reserveringsruimte niet wordt overschrijd. Dit betekent dat je (gedeeltelijk) belasting terugkrijgt over de storting. Je krijgt de eerder betaalde belasting terug omdat de inleg in het pensioen uit jouw netto-loon kwam.

Later, wanneer je met pensioen bent en de uitkering ontvangt, betaal je wel inkomstenbelasting, maar vaak tegen een lager tarief omdat jouw inkomen na pensionering meestal lager is (en na AOW-leeftijd geldt een lager eerste belastingschijf).

Je krijgt dus tijdens de opbouw fase extra belastingvoordeel en wordt tijdens de uitkeringsfase ook minder belast. Dat vergroot het rendement op je pensioenpot enorm.

Vrijstelling van vermogensbelasting (Box 3):

Het saldo dat je opbouwt in een lijfrente pensioen valt buiten Box 3. Zolang het geld geblokkeerd staat in de lijfrente (en jij jezelf aan de voorwaarden houdt), betaal je géén belasting over dit vermogen (vermogensrendementsheffing).

Ter vergelijking: bij gewoon sparen of beleggen zou je boven de vrijstellingsgrens wél Box 3-belasting betalen. Dankzij de combinatie van belastingaftrek in Box 1 en vrijstelling in Box 3 kan fiscaal vriendelijk pensioen opbouwen flink voordeliger uitpakken.

Discipline en zekerheid:

Omdat het geld op een geblokkeerde rekening staat tot de pensioendatum, kun je er tussentijds niet aankomen. Dit “nadeel” heeft een keerzijde: het zorgt voor discipline in jouw pensioenopbouw. Je voorkomt dat je het gespaarde pensioenvermogen vóór jouw pensioen aan iets anders uitgeeft, waardoor je verzekerd bent dat er later een potje voor je is. Met andere woorden, een lijfrente dwingt je te sparen voor later, wat extra financiële zekerheid voor de toekomst kan geven.

Flexibiliteit in keuze van producten:

Je kunt zelf kiezen hoe jij lijfrente opbouwt – via een verzekeraar (traditionele lijfrenteverzekering), via banksparen (lijfrenterekening bij een bank of beleggingsinstelling) of pensioenbeleggen (lijfrenterekening bij een beleggingsinstelling). Beide vormen hebben dezelfde fiscale voordelen, maar bieden elk hun eigen mogelijkheden (zie verderop) voor beleggen, sparen, looptijd en risico. Deze opties maken het mogelijk om een vorm te kiezen die perfect bij jouw situatie past.

Overige voordelen:

Binnen bepaalde grenzen zijn hoge rendementen mogelijk als je kiest voor beleggen. Bovendien kan een lijfrenteverzekering opties bieden zoals een nabestaandendekking (zodat uw partner doorbetaald krijgt bij uw overlijden) of variatie in uitkeringen (bijv. eerst hoger dan lager).

Ook kun je onder voorwaarden jaarruimte van voorgaande jaren inhalen (reserveringsruimte), waardoor je flexibel extra kunt storten als je eerder niet het maximum inlegde.

N.B.: De exacte fiscale voordelen zijn individueel afhankelijk. Raadpleeg bij twijfel altijd een financieel adviseur.

Nadelen van lijfrente pensioen

Naast de voordelen zijn er ook belangrijke nadelen en aandachtspunten verbonden aan een lijfrente pensioen:

Geld staat vast (inflexibiliteit):

‍Het grootste nadeel is dat je beperkt toegang hebt to jouw geld. Je inleg staat namelijk vast op een geblokkeerde rekening tot de afgesproken pensioendatum. Het tussentijds opnemen is in principe niet toegestaan, tenzij je bereid bent forse kosten en belasting te betalen. Als je toch eerder bij het geld wilt, wordt dit gezien als afkopen. Dit leidt tot directe inkomstenbelasting (tegen jouw hoogste tarief) plus een fiscale boete van 20 (revisierente).

Fiscale spelregels en beperkingen:

Het fiscale voordeel komt met een set aan regels. Zo mag je slechts tot een bepaald maximum bedrag per jaar storten met aftrek (jaarruimte), wat afhankelijk is van jouw inkomen en reserveringsruimte (zie verderop). Ook moet je het geld gebruiken voor een pensioenuitkering en binnen de voorgeschreven termijnen, ongeacht onverwachte levensgebeurtenissen.

Rendements- en kostenrisico:

Afhankelijk van hoe jij in de lijfrente inlegt (sparen of beleggen) loopt je beleggingsrisico. Beleg jij de lijfrente (ook wel pensioenbeleggen), dan is het toekomstige kapitaal en daarmee jouw pensioenuitkering minder zeker – tegenvallende resultaten kunnen namelijk het pensioen aantasten. Aan de andere kant, kies je voor een veilige spaarrekening of een vaste uitkering bij een verzekeraar, dan kan het rendement relatief laag zijn (zeker in een laag-renteomgeving) en vreet de inflatie aan de koopkracht van jouw uitkering. Dit is een afweging in risico en rendement. Minder risico betekent mogelijk minder geld, waar meer risico meer geld kan opleveren.

Risico bij vroeg overlijden:

Afhankelijk van het lijfrente product bestaat het risico dat, wanneer je vroegtijdig overlijd, niet de volledige waarde wordt uitgekeerd. Bij een lijfrenteverzekeringen gaat vaak het geld naar de verzekeraar, tenzij je extra verzekeringen hebt opgenomen. In het geval van sparen of beleggen via lijfrente gaat het resterende saldo wel naar jouw erfgenamen. Zij krijgen dan een nabestaanden lijfrente.

Lijfrente en vermogensbelasting (Box 3)

In 2025 gelden de volgende belangrijke fiscale voordelen en regels:

Jaarruimte (30% regeling):

De jaarruimte is het bedrag dat jij maximaal in een jaar met belastingaftrek in een lijfrente mag storten. Dit is in 2025 30% van jouw premiegrondslag (simpel gezegd: uw bruto inkomen minus AOW-franchise). Er geldt daarnaast een absoluut maximum. In 2025 is de jaarruimte gemaximeerd op €35.798 . Dit hogere percentage (was voorheen ca. 13-17%) biedt meer ruimte om fiscaal voordelig pensioen op te bouwen, zeker voor mensen zonder (volledige) werkgeverspensioen.

Reserveringsruimte (10 jaar terug):

Ongebruikte jaarruimte uit voorgaande jaren kun je inhalen via de reserveringsruimte. Sinds 2023 mag je tot 10 jaar terug ongebruikte ruimte benutten. In 2025 is het totaal aan reserveringsruimte dat je kunt inhalen begrensd (absoluut) tot €42.108. Dit is vooral gunstig als je bijvoorbeeld een paar jaar niets hebt ingelegd en later een inhaalslag wilt maken; ook kun je hierdoor in één keer een grote hoeveelheid storten met fiscaal voordeel.

Inleg mogelijk tot 5 jaar na AOW-leeftijd:

Waar vroeger het laatste jaar voor premie-inleg gelijk was aan het bereiken van de AOW-leeftijd, is dat nu opgerekt. Je mag nu nog tot 5 jaar ná het jaar waarin je de AOW-leeftijd bereikt lijfrentepremies storten met aftrek

Lagere belastingheffing bij uitkeren (Box 1):

Het fiscale voordeel zit hem in uitstel: de inleg is nu aftrekbaar en wordt later, wanneer er vermogen is, belast. De uitkeringen uit de lijfrente worden in de inkomstenbelasting als pensioeninkomen gezien (Box 1). In 2025 zijn de inkomstenbelastingtarieven in de eerste schijf 17,92% t/m € 40.502, 37,48% in de tweede schijf (Meer dan € 40.502 t/m € 76.817) en 49,5% daarboven. Dit is anders dan de standaard belastingschijven (Belastingdienst).

Nieuwe regels: werkgeversbijdrage aan lijfrente

Traditioneel is een lijfrente iets dat je privé afsluit – los van de werkgever. In 2024 is er echter een belangrijk besluit genomen (Belastingdienst Kennisgroep standpunt KG:070:2024:1) dat de mogelijkheden verruimt voor werkgevers om bij te dragen aan de lijfrente van hun werknemers.

Wat is er beslist?

De Belastingdienst heeft bevestigd dat een werkgever rechtstreeks premies mag storten op de lijfrenterekening of -polis van de werknemer, zonder het fiscale aftrek recht voor de werknemer te verliezen. De crux is dat de betaling fiscaal gezien onderdeel is van het loon van de werknemer (nettoloon component). De premies “drukken” op de werknemer en daarom zijn ze voor de werknemer gewoon aftrekbaar. Het maakt niet uit of de inleg op het nettoloon is ingehouden of dat de werkgever de belasting over de bijdrage via eindheffing heeft voldaan – beide routes zijn toegestaan.

Gevolgen in de praktijk:

Werkgevers die geen klassieke pensioenregeling aanbieden, kunnen dus hun werknemers tegemoetkomen door lijfrente bijdragen te storten. Deze nieuwe mogelijkheid wordt ook wel aangeduid als de “werkgeverslijfrente”. Voor de werkgever kan het een manier zijn om werknemers een vorm van pensioenopbouw te bieden met meer vrijheid (de werknemer blijft eigenaar van de lijfrenterekening).

Pensioenproducten binnen lijfrente

Binnen de wereld van lijfrente bestaan verschillende productvormen die je kunt afsluiten om gebruik te maken van deze fiscale oudedagsvoorziening. In 2025 kun je de volgende producten afnemen voor lijfrente opbouw of -uitkering:

Lijfrenteverzekering (via verzekeraar):

Dit is de traditionele vorm. Je sluit een levensverzekering(lijfrenteverzekering) af bij een verzekeraar, waarop je premie stort (periodiek of eenmalig als koopsom). De verzekeraar belegt of spaart dit bedrag en op de einddatum koop je hiermee een lijfrente-uitkering (vaak bij dezelfde verzekeraar) aan. Een verzekering biedt als voordeel dat je bijvoorbeeld een levenslange uitkering kunt krijgen. Wel zijn de kosten relatief hoger en ben je het kapitaal kwijt als je vroeg overlijdt (tenzij nabestaanden meeverzekerd zijn).

Lijfrenterekening (via bank of beleggingsinstelling):

Jij opent een speciale lijfrente spaarrekening of beleggingsrekening bij een bank of beleggingsinstelling. Hierop kun je sparen (met rente) of beleggen in fondsen, binnen de fiscale kaders. Het geld op zo’n rekening is geblokkeerd voor lijfrente. Deze vorm is populair omdat het vaak lagere kosten heeft en transparanter is. Het saldo op de rekening is gewoon van jou en bij overlijden gaat het saldo naar jouw nabestaanden. Ook is er extra bescherming als een aanbieder failliet gaat (depositogarantiestelsel en bewaarbedrijven). In de opbouwfase kun je vrij wisselen van aanbieder (d.m.v. waardeoverdracht tussen lijfrente rekeningen). Een beetje zoals een internet- of energie contract.

Nettolijfrente (aanvullend nettopensioen):

Dit is een bijzondere variant voor mensen die geen fiscale ruimte (meer) hebben. Bijvoorbeeld als jouw inkomen boven de fiscale pensioengrens ligt of als je geen pensioentekort hebt, dan zijn reguliere lijfrentepremies niet aftrekbaar. Je kunt er dan voor kiezen een nettolijfrente te openen. Hierbij stort je netto (niet-aftrekbaar) geld op een geblokkeerde lijfrenterekening. Hoewel je geen inkomstenbelasting voordeel krijgt bij inleg, heeft een nettolijfrente wél andere voordelen: het kapitaal is bijvoorbeeld vrijgesteld in Box 3. In de basis gelden de normale uitkeringsregels, echter is het grote verschil netto inleg, netto uitkering. Je wordt niet extra belast over de uitkering bij pensioen.

Wat biedt Vive aan

Vive is een compleet platform voor pensioen- en vermogensopbouw in de 3e pijler, afgestemd op het MKB. Met Vive help je als werkgever je team op een toegankelijke manier met het opbouwen van vermogen via een persoonlijke pensioen- of beleggingsrekening. Bedrijven die eerder afzagen van een collectieve pensioenregeling vanwege hoge kosten of complexe regels, hebben nu de kans om goed pensioen aan te bieden. 

Hoe werkt dat - werkgevers?

Als werkgever sponsor je een pensioenrekening bij Vive. Dat houdt in dat jij als werkgever de abonnementskosten van de pensioenrekening en de onboarding betaalt. De werkgever kiest zelf voor wie ze het aanbieden. Daarnaast kun je ervoor kiezen om bij te dragen met een vast bedrag of een periodieke bijdrage, vanaf elk gewenst niveau. 

Hoe werkt dat - medewerkers?

Voor de medewerker betekent dit een pensioenrekening waarop fiscaal voordelig belegd wordt. Zo ontstaat er op laagdrempelige wijze een financieel potje voor later. Ook krijgen ze elk jaar een mooie belastingteruggave uit hun inleg.